Voorkom burn out ondernemer: ontdek oorzaken, gevolgen en herstel
Je bent een ervaren mkb-ondernemer met een succesvol bedrijf, maar merkt dat jouw persoonlijke groei en balans achterblijven.
​Met mijn CEO coaching boek je betere resultaten, vanuit rust en plezier. Samen werken we aan:
​
-
Stressvermindering en burn-outpreventie
-
Een gezonde balans tussen werk en privé
-
Effectiever leiderschap en talentontwikkeling
-
Persoonlijke blokkades​​​​ doorbreken​​​​​​
​​​​​​✅ 1-op-1 online begeleiding door Dolf
✅ Snel tot de kern, JIJ staat centraal
✅ Mentoring door een ervaren ondernemer én therapeut
✅ Resultaten die duurzaam aanhouden
​​Drievoudig gediplomeerd therapeut
Master in de Emotieve Therapie
Geaccrediteerde ODC-professional
Aanbevolen PSYCH-K® facilitator
Docent Emotieve Therapie
Een ondernemer burn out is helaas geen zeldzaamheid. Waar veel mensen denken dat zelfstandige ondernemers alleen maar vrijheid en passie ervaren, is de realiteit vaak anders: stress, onzekerheid en druk zijn zware lasten. Burn out bij een ondernemer kan verwoestende gevolgen hebben, van persoonlijk lijden tot het instorten van het eigen bedrijf. Steeds meer cijfers en verhalen laten zien hoe groot de impact is wanneer een burnout zelfstandig ondernemer de mkb’er treft.
In dit uitgebreide artikel, dat is gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten en praktijkervaringen, kom je alles te weten over de oorzaken, symptomen, gevolgen, preventie en herstel. Ook beantwoord ik de veelgestelde vragen rondom ondernemer burnout én vertel ik je wat je kunt doen om vitaal te blijven of dat weer te worden.
Zoals bijvoorbeeld deze ervaring van twee van mijn klanten...
“Ik ben heel verbaasd hierover en ik had ook niet verwacht, dat het zo’n grote positieve impact zou hebben en dat het na het traject nog steeds gewoon door blijft gaan ook. Qua levensvreugde en ik heb er een bepaald stuk vrijheid voor teruggekregen. Dat gaat maar door. Ik voel me steeds groter.”
Ramon Roelofs
DJ/producer en Zen-leraar
"Ik ben beter in balans en ik heb de overtuiging dat ik een waardevol mens ben om door te leven, voor anderen en voor mezelf. Ik ben van “klaar met leven” naar “ik ga trouwen en ga door” gegaan. Achteraf gezien is mij dit de investering wel 10x waard."
​​​
Ronald Horvers
Zelfstandig ondernemer
Waarom zijn ondernemers extra vatbaar voor een burn out?
Burn out ondernemer komt relatief vaak voor, hoewel het percentage iets lager ligt dan bij werknemers in loondienst. Toch zijn de negatieve gevolgen voor een zelfstandig ondernemer vaak ernstiger. Wat maakt de ondernemer met burn out zo kwetsbaar?
​
-
Altijd 'aan' staan: Veel ondernemers vinden het lastig om los te laten. Werken gaat vaak door na 17.00 uur, in het weekend en tijdens vakanties. ASR en TNO bevestigen dit: meer dan de helft van de ondernemers werkt regelmatig door tijdens hun privétijd. Werktijd is steeds méér geworden, waardoor vrije tijd structureel minder wordt.
-
Koppeling identiteit aan het bedrijf: Voor zelfstandig ondernemers valt hun persoonlijke trots en identiteit samen met het bedrijf. Gaat het slecht, dan raakt dit niet alleen de financiën, maar ook het zelfbeeld en het gezinsleven, wat het risico op een ondernemer burnout verhoogt.
-
Niet of nauwelijks vangnet: Slechts 1 op de 5 ondernemers heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Ziek zijn betekent meestal direct verlies van inkomen, terwijl vaste lasten en kosten doorlopen. Stress over financiële stabiliteit is bij een burnout zelfstandig ondernemer een grote factor.
-
Hoge verwachtingen en perfectionisme: Veel ondernemers zijn ambitieus en veeleisend naar zichzelf, wat de kans op een burn out eigen bedrijf vergroot.
-
Eenzaamheid en gebrek aan steun: Er is geen leidinggevende die tijdig signalen opvangt; ondernemers houden klachten vaak voor zichzelf. Het ontbreken van collega’s of HR betekent ook dat er minder professionele ondersteuning in moeilijke periodes is.
Hoewel werkgevers vaak kampen met hoge werklast vanuit een leidinggevende, ervaren ondernemers juist chronische en complexe stress die voortkomt uit het hebben van voortdurende onzekerheid en de eindverantwoordelijkheid. Juist die langdurige stress maakt dat een ondernemer met burn out relatief vaak ook langdurig uitvalt.
Feiten en cijfers: risico en impact
-
Uit cijfers van BurnoutPoli blijkt dat in 2023 11,7% van alle zelfstandig ondernemers burn-outklachten ervaart. Ter vergelijking: bij werknemers lag dit percentage op 19%.
-
De impact is echter hoger: als een ondernemer uitvalt door een burn out, valt het volledige of grootste deel van het inkomen direct weg.
-
De gemiddelde duur van een burn out is een half jaar. Voor een ZZP’er met een modaal inkomen (€34.000 per jaar) betekent dit gemiddeld zo’n €17.000 aan directe inkomstenderving, nog exclusief vaste lasten of langetermijnschade (bron: RTL Nieuws).
-
Volgens een TNO-rapport ervaart 9% van alle ondernemers burn-outklachten. Door het ontbreken van een vangnet en beperkte verzekering, is de groep zelfstandigen kwetsbaarder voor langdurige schade.
-
Autonomie beschermt voor een deel tegen burn-out, maar met de groei van het bedrijf (en dus toename van management, personeel en verantwoordelijkheden) neemt het risico juist weer toe (UvA, 2022).
Bovendien laat onderzoek zien dat wie extra risico op een burnout ondernemer lopen vooral jonge ondernemers, vrouwen en ondernemers in groeisectoren zijn (met veel tijdsdruk) (Trimbos, Allianz).
Wat zijn de oorzaken van burn out bij een ondernemer?
De oorzaken van een burn out bij zelfstandig ondernemer is vaak gelegen in de combinatie van meerdere vlakken:
​
-
Te hoge werkdruk: Ondernemers dragen veel petten: administratie, sales, klantenservice en strategie moeten vaak door één persoon geregeld worden. Het onvermogen om werk los te laten verhoogt de kans op een burnout zelfstandig ondernemer.
-
Continue stress over geld, klanten en de toekomst: Een kleine financiële buffer of afhankelijkheid van een paar grote opdrachtgevers zorgt voor voortdurende spanning.
-
Moeite met het stellen van grenzen: Opdrachten niet weigeren uit angst voor omzetverlies leidt tot overbelasting. Niet structureel pauzeren zorgt voor uitputting.
-
Koppeling zelfvertrouwen aan werkprestaties: Succes – of juist het gebrek daaraan – is sterk verbonden aan het eigen gevoel van eigenwaarde, wat perfectionisme en faalangst in de hand werkt.
-
Sociale isolatie: Geen collega’s om mee te sparren of om signalen van overbelasting op te pikken, verhoogt het risico. Ook persoonlijk leed buiten het werk speelt een rol.
-
Onvoorziene stressfactoren: Denk aan personeelstekorten, economische recessies of een pandemie zoals corona. Onderzoek van BurnoutPoli laat zien dat 1 op de 4 ondernemers piekbelasting in de coronajaren ondervond.
Symptomen van burn-out bij ondernemers
Als ervaren ondernemer ben je gewend om te incasseren, door te gaan en dingen zelf op te lossen. Juist daardoor merk je vaak te laat dat je richting overbelasting of burn-out beweegt.
​
Veelvoorkomende manieren waarop ervaren ondernemers burn-outklachten ervaren zijn
-
Mentaal
-
Emotioneel
-
Gedrag
-
Lichamelijk
Typisch voor ervaren ondernemers:
-
Je blijft functioneren op de buitenkant, maar voelt je van binnen steeds leger.
-
Je ervaart druk om sterk te blijven voor je team, je klanten of je gezin.
-
Je stelt hulp uit, want “ik los dit zelf wel op”.
-
Je denkt dat een vakantie het wel oplost, maar voelt je daarna nog steeds uitgeput.
Toch zijn er duidelijke signalen die je kunt leren herkennen om op tijd bij te sturen – voordat je systeem echt op slot gaat.
De vroege signalen die jij in het dagelijks werk kunt herkennen zijn:
-
Je draait wel, maar het kost je steeds meer energie.
-
Je slaapt slechter of piekert vaker.
-
Chronische moeheid die niet weggaat na een vrije dag of weekend.
-
Klassieke stressklachten als hartkloppingen, hoofdpijn of gespannen spieren.
-
Problemen met concentratie, vergeetachtigheid, moeite met beslissen.
-
Je presteert minder, maar werkt méér.
-
Gevoel van machteloosheid, frustratie en toename van cynisme.
-
Je raakt emotioneel vlak of prikkelbaar.
-
Je vermijdt of stelt belangrijke dingen uit.
-
Je omgeving merkt verandering in je gedrag.
-
Niet meer in staat om op vakantie of in vrije tijd tot rust te komen.
-
Geen plezier of voldoening meer hebben in het werk of privéleven.
Veel ondernemers negeren deze klachten uit schaamte, angst of omdat zij denken onmisbaar binnen het eigen bedrijf te zijn. In het ergste geval leidt dit tot volledige uitputting of langdurige uitval.
Bekend van
Hoe beïnvloedt een burn out je eigen bedrijf als ondernemer?
-
Inkomstenverlies: Direct uitvallen betekent een acuut probleem met cashflow. Opdrachten blijven liggen, facturen lopen op, vaste lasten gaan door.
-
Problemen met personeel: Heb je medewerkers, dan is jouw afwezigheid een grote klap. Personeel kan onrustig worden; managementtaken worden niet meer uitgevoerd.
-
Klantrelaties in gevaar: Deadlines worden niet gehaald, projectkwaliteit daalt en de communicatie richting klanten stagneert. Dit alles leidt tot imagoschade of het definitief verliezen van opdrachtgevers.
-
Stilvallen van groei en innovatie: Nieuwe projecten en investeringen lopen vertraging op. Je focus verschuift van vooruitkijken naar overleven.
-
Herstructureringen noodzakelijk: In sommige gevallen leidt een burnout ondernemer tot het terugschalen van bedrijfsactiviteiten of zelfs gedeeltelijke bedrijfsbeëindiging.
Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 60% van ondernemers met een burn out overweegt structurele veranderingen aan te brengen in bedrijfsvoering of zelfs gedeeltelijk te stoppen (Bron: De Ondernemer, VNO-NCW).
Diploma's & certificaten
Bewijzen van deelname
Hoe kan een burn out bij een zelfstandige ondernemer worden voorkomen?
-
Creëer een strikte werk-privébalans: Plan vaste momenten om niet te werken en wees daar streng in: blokkeer weekend en avonden in je agenda.
-
Leer grenzen aangeven: Kies bewust welke opdrachten je aanneemt, durf structureel 'nee' te zeggen tegen projecten en klanten die niet passen.
-
Delegeer tijdrovende taken: Besteed administratie, boekhouding of social media uit en focus op je kernkwaliteiten.
-
Investeer in je energiehuishouding: Zorg voor goede slaap, voldoende beweging, gezonde voeding en structurele pauzes, plus minimaal één moment per week ontspanning zonder werkgerelateerde prikkels.
-
Zoek actief naar steun: Verbind je met andere ondernemers, bijvoorbeeld in een ondernemersnetwerk of intervisiegroep.
-
Financiële voorbereiding: Bouw een buffer op, spaar minimaal een half jaar vaste lasten en overweeg een AOV of deelname aan een broodfonds voor inkomenszekerheid bij ziekte.
-
Regelmatige reflectie: Neem minimaal eens per kwartaal tijd om te evalueren wat je energie geeft en kost, en pas je bedrijfsvoering hierop aan.
Preventie van burnout eigen bedrijf begint bij zelfzorg. Wacht niet tot klachten ernstig zijn, maar wees proactief met rustmomenten en reflectie. Volgens VNO-NCW en BurnoutPoli zijn ondernemers die bewust hun agenda en energieniveau bewaken, beter beschermd tegen burn-out.
De potentie is enorm! Deze 7-stappen methode -die eerst getest en verder ontwikkeld is in de particuliere markt- leidt ertoe dat jij...
...jouw mate van levenskwaliteit tot wel 155% méér verhoogt...
...jouw beleving van vrijheid en gezonde verbinding tot wel 181% méér verhoogt...
...jouw algehele plezierfactor in het leven verder verhoogt!
Herstellen van een burn-out als ondernemer
Herstel van een burnout eigen bedrijf duurt gemiddeld zes maanden, maar kan langer zijn afhankelijk van de ernst. Volg deze stappen voor effectief herstel:
​
-
Schakel direct een coach of burn out specialist in: structurele begeleiding verhoogt de kans op een duurzaam herstel.
-
Communiceer met klanten: laat eerlijk weten wat er speelt. Klanten hebben vaak begrip en waarderen transparantie.
-
Zorg voor totale rust: accepteer dat even niets hoeft. Zet passieve rust (niet werken) voorop.
-
Bedenk of je taken verstandig kunt uitbesteden: om je bedrijf enigszins draaiend te houden tijdens je herstelperiode.
-
Bouw na herstel een gezonde werkstructuur op: minder uren, meer routine en afbakening van grenzen.
Herstellen van een burn out eigen bedrijf vraagt om blijvende aanpassingen. Werk aan een nieuwe balans, herformuleer je doelen en leer wat jouw persoonlijke signalen van stress zijn. Ondernemers die blijven reflecteren en structureel tijd voor zichzelf inplannen, verkleinen het risico op terugval.
Burnout als ondernemer: wanneer is professionele hulp nodig?
Voor jou als mkb’er geldt: wacht met een burnout eigen bedrijf niet totdat het te laat is. Blijven de klachten langer dan een paar weken aanhouden, dan is direct professionele hulp zoeken belangrijk. Overleg bij signalen zoals: aanhoudende uitputting, slaapproblemen, angst, piekeren, prikkelbaarheid, onrust.
​
-
Je batterij laadt niet meer op, ongeacht hoeveel tijd je neemt.
-
Werken lukt niet meer – je maakt fouten, verslikt je in taken of kunt belangrijke beslissingen niet meer nemen.
-
Je sluit steeds meer mensen uit je omgeving buiten of verliest het contact met je medewerkers/klanten.
-
Er ontstaat uitzichtloosheid en het gevoel van controle verliezen over je eigen bedrijf.
Een huisarts kan de diagnose burn out ondernemer stellen en doorverwijzen naar een specialist. Voor ondernemers is er geen bedrijfsarts, dus je moet er zelf achteraan. Zeker gezien het gebrek aan vangnetten is laagdrempelige, snelle hulp van vitaal belang om erger te voorkomen.
Veelgestelde vragen rondom burn-out bij ondernemers
Vergelijking burn-out bij ondernemers en werknemers
Binnen Nederland kampt circa 19% van de werknemers met burn-outklachten, tegenover ongeveer 11,7% van de ondernemers. Waar werknemers vaak een vangnet hebben (loondoorbetaling bij ziekte, arbo-ondersteuning), zijn ondernemers afhankelijk van hun eigen spaarpot of een verzekering. De gevolgen van een burn out ondernemer zijn daardoor vaak directer en intenser. Daarnaast neemt het percentage ondernemers met klachten toe, vooral onder jongeren en vrouwen. Het risico op burn out zelfstandig ondernemer stijgt bovendien bij snelle bedrijfsgroei of grote economische onzekerheid (BurnoutPoli, UvA, TNO).
Tot slot
Ondernemer burn out vraagt om aandacht, zowel preventief als bij herstel. Wacht niet tot signalen uitmonden in uitval, maar zet gezondheid en balans centraal in je bedrijfsvoering – zo bescherm je niet alleen jezelf, maar ook het voortbestaan van je onderneming.
Bronnen:
-
ASR: Burn-out als ondernemer
-
Universiteit van Amsterdam: 'Job Burnout and Work Engagement in Entrepreneurs', 2022
-
RTL Nieuws: Zzp'er heeft kleinere kans op burn-out, maar gevolgen zijn groot
-
VNO-NCW Forum: Een burn-out, hoe voorkomen ondernemers die?
-
Burn-out Specialist
-
BurnoutPoli: Feiten en cijfers - 2025
-
RIVM, TNO, Trimbos